|
|
|
|
|
een onaantastbaar axioma van de politieke economie, dat ofwel het goud
zelf in omloop zou zijn, of - als het niet anders kon en met de nodige voorzorgen
- dat het zou worden vervangen door tekens die er onmiddellijk representatief
voor waren. Het lijkt er dus op dat de getrouwe, waarachtige voorstellingsverhouding
tussen de taal en de dingen of tussen het schilderij en de waarneembare
wereld, zoals de realistische esthetiek dat wou, een tegenhanger kreeg in
een geruststellende substitutieverhouding tussen het goudgeld en de goederen
die het waard was, of tussen de bankbiljetten en het goud dat zij voorstelden.
Bij Balzac gaat de realistische literaire esthetiek zelfs in de inhoud van
zijn werk gepaard met voortdurende verwijzingen naar het goud. Zo verklaart
bijvoorbeeld zijn personage Gobseck dat goud de enige materiële zaak
is met een zekere waarde. Want goud "staat voor alle menselijke
krachten". De taal van de realistische roman eigent zich de wereld
toe en beeldt hem uit, net zoals het goudgeld zich alle goederen kan toeëigenen
en alle menselijke krachten kan voorstellen.
|
Bij pragmatische denkers zoals William James of bij Paul Valéry
zou men interessante metaforen kunnen vinden waaruit blijkt dat de verhouding
van de ware taal tot de realiteit berust op een economisch en monetair model;
zoals een bankbiljet pas waarde heeft dankzij de gouddekking, is de ware
taal diegene die wordt gedekt door een taalexterne realiteit. Inflatie bedreigt
de filosoof indien hij de verificatieprocedures over het hoofd ziet die
zijn taaluitingen een gouddekking garanderen.
Zowel in de schilderkunst echter als in de literatuur en in de economie zal het streven naar een rechtstreekse representativiteit weldra vervagen. Naarmate het geld zich opdringt als systeem en niet langer als object wordt de geldkwestie een samenstel van tekens dat verwijst naar andere tekens, in een eindeloze schuldverdaging waarbij de gematerialiseerde waarde - overgenomen door het metaalgeld of gewoon de goederen die men ermee kan kopen - nog slechts een eindeloos vooruitschuivende horizon blijkt. -->
|
|
one back |
|
next part |
|
|